07-08-2014, 05:18 PM
Ambalaj ve etiket tasarımlarının basıldığı uygulandığı çok farklı malzeme yapıları vardır. Farklı malzemeler, farklı baskı teknikleri, üretim, kesim vb. Bu farklılıklar içinde bir tasarım yaparken sahip olmamız gereken ön bilgiler ve bu bilgilerin bizi ilgilendirdiği sınır çok önemlidir.
Bir tasarımcı kendi kişisel çabalarıyla birçok konuda bilgi edinebilir. Baskı öncesi aşamalar konusunda uzman olabildiği gibi, bir ofset baskı makinesini de rahatlıkla yönetebilir bir noktaya gelebilir. Bunun gerekliliği bir tasarımcı için ne kadar önemlidir. Bunun sınırını belirlemek adına ambalaj konusunda eğitim veren İlhan Bilgeânin güzel bir tanımlaması var: âBir tasarımcıyı ilgilendirdiği kadar teknik, bir teknik adamı ilgilendirdiği kadar tasarım bilmesi, işten anlaması yeterlidir.
Bir ambalaj tasarımı nasıl yapılırı adım adım anlatmak neredeyse mümkün değildir. Çünkü ambalaj standart bir özellikler silsilesi değildir. Ambalajın üretim aşamaları, üretim aşamalarında kullanılan malzemelerin çeşitliliğinden dolayı bunu yapmanın zorluğu ve sıkıntısı vardır. Ama genel ambalajlarda bulunan ortak özellikleri ve bir tasarımda dikkat edilmesi gerekenler konusunda önerilerde bulunabiliriz.
1- Baskı Tekniği ve kullanılan malzeme. Ofset, serigrafi, şekso, tifdruk.... Kağıt, folyo, pvc, farklı niteliklerde kağıt..
2. Baskı alanı ve basılacak malzemenin basılabilir ölçüleri.
3- Baskı kalitesi ve kullanılabilecek renk sayısı ve basılabilir tram değerleri.
4- Kullanılacak malzemenin katlama, kesim, yapışma ölçülerinin gösterildiği teknik resim.
Bu bilgiler genel olarak ambalaj tasarımı öncesi bilinmesi gereken özelliklerdir. Bir de ambalajın üzerinde olması gereken genel bilgilere değinelim. Ambalajın içindeki ürüne göre değişen görsel öğelerin sıralaması ve birbirleri üzerindeki baskınlıklarına göre ambalaj bilgileri değişebilir. Ambalajda ilk göze çarpan ürünün markasıdır. Bu ürün bir temizlik malzemesi ise, ACE, deterjan ise ALO, bir çikolata ise Albeni vb. Çikolata ambalajlarında ürünün markasından sonra ikinci planda üretici firmanın logosu göze çarpar. Ürünün fotoğrafı veya illüstrasyonunun yanında ürünü tanımlayan bir metin yer alabilir. Fındıklı ve sütlü çikolata, Kakaolu sütlü kek vb. Son günlerde özel ilgi alanım olan gıda ambalajlarında ilk göze çarpan ürünün markasıdır. Ardından üretici firmanın logosunu ambalaj üzerinde ararım ve son olarak ürünü tanımlayan metni. Yerel gıda üreticilerimizin ürün yelpazeleri birbirlerine çok benzemektedir. Bu sebeple aralarında üretici firmanın güvenirliği alımı etkileyen önemli bir faktör olarak devreye giriyor. Ambalajın üzerinde ürünün ağırlığını gösteren bilginin önemi de büyüktür.
Ürünün yapısına göre tüketiciler tarafından fazla önem verilmediğini düşündüğüm muhteviyat. Ürünün içinde neler var, neler kullanılmış özellikle gıda ürünlerinde bu bilgiler sağlımız için çok daha önemli. Ürünün künyesi, kullanımı, ambalajın açılma bilgisi ve bu bilgilerin satış yapıldığı ülkelerin dillerinde yazılması.
Yine ürünün türüne göre değişen onay bilgileri, standart ikonâlar ambalajın arka tarafında ve yanlarında yer almalıdır. Ürünün ambalajında kullanılan fotoğraf ve illüstrasyonun görsel etkileyiciliği çok önemlidir. Özellikle çikolata, gofret ambalajlarında kullanılan illüstrasyonlar gerçeklikten uzaklıkta. İllüstrasyon ile ürünün arasında büyük farklılıkların olduğu örnekler.
Bir tasarımcı kendi kişisel çabalarıyla birçok konuda bilgi edinebilir. Baskı öncesi aşamalar konusunda uzman olabildiği gibi, bir ofset baskı makinesini de rahatlıkla yönetebilir bir noktaya gelebilir. Bunun gerekliliği bir tasarımcı için ne kadar önemlidir. Bunun sınırını belirlemek adına ambalaj konusunda eğitim veren İlhan Bilgeânin güzel bir tanımlaması var: âBir tasarımcıyı ilgilendirdiği kadar teknik, bir teknik adamı ilgilendirdiği kadar tasarım bilmesi, işten anlaması yeterlidir.
Bir ambalaj tasarımı nasıl yapılırı adım adım anlatmak neredeyse mümkün değildir. Çünkü ambalaj standart bir özellikler silsilesi değildir. Ambalajın üretim aşamaları, üretim aşamalarında kullanılan malzemelerin çeşitliliğinden dolayı bunu yapmanın zorluğu ve sıkıntısı vardır. Ama genel ambalajlarda bulunan ortak özellikleri ve bir tasarımda dikkat edilmesi gerekenler konusunda önerilerde bulunabiliriz.
1- Baskı Tekniği ve kullanılan malzeme. Ofset, serigrafi, şekso, tifdruk.... Kağıt, folyo, pvc, farklı niteliklerde kağıt..
2. Baskı alanı ve basılacak malzemenin basılabilir ölçüleri.
3- Baskı kalitesi ve kullanılabilecek renk sayısı ve basılabilir tram değerleri.
4- Kullanılacak malzemenin katlama, kesim, yapışma ölçülerinin gösterildiği teknik resim.
Bu bilgiler genel olarak ambalaj tasarımı öncesi bilinmesi gereken özelliklerdir. Bir de ambalajın üzerinde olması gereken genel bilgilere değinelim. Ambalajın içindeki ürüne göre değişen görsel öğelerin sıralaması ve birbirleri üzerindeki baskınlıklarına göre ambalaj bilgileri değişebilir. Ambalajda ilk göze çarpan ürünün markasıdır. Bu ürün bir temizlik malzemesi ise, ACE, deterjan ise ALO, bir çikolata ise Albeni vb. Çikolata ambalajlarında ürünün markasından sonra ikinci planda üretici firmanın logosu göze çarpar. Ürünün fotoğrafı veya illüstrasyonunun yanında ürünü tanımlayan bir metin yer alabilir. Fındıklı ve sütlü çikolata, Kakaolu sütlü kek vb. Son günlerde özel ilgi alanım olan gıda ambalajlarında ilk göze çarpan ürünün markasıdır. Ardından üretici firmanın logosunu ambalaj üzerinde ararım ve son olarak ürünü tanımlayan metni. Yerel gıda üreticilerimizin ürün yelpazeleri birbirlerine çok benzemektedir. Bu sebeple aralarında üretici firmanın güvenirliği alımı etkileyen önemli bir faktör olarak devreye giriyor. Ambalajın üzerinde ürünün ağırlığını gösteren bilginin önemi de büyüktür.
Ürünün yapısına göre tüketiciler tarafından fazla önem verilmediğini düşündüğüm muhteviyat. Ürünün içinde neler var, neler kullanılmış özellikle gıda ürünlerinde bu bilgiler sağlımız için çok daha önemli. Ürünün künyesi, kullanımı, ambalajın açılma bilgisi ve bu bilgilerin satış yapıldığı ülkelerin dillerinde yazılması.
Yine ürünün türüne göre değişen onay bilgileri, standart ikonâlar ambalajın arka tarafında ve yanlarında yer almalıdır. Ürünün ambalajında kullanılan fotoğraf ve illüstrasyonun görsel etkileyiciliği çok önemlidir. Özellikle çikolata, gofret ambalajlarında kullanılan illüstrasyonlar gerçeklikten uzaklıkta. İllüstrasyon ile ürünün arasında büyük farklılıkların olduğu örnekler.